İsmail Tunalı'nın ardından (Doğan Hızlan - Hürriyet Gazetesi, 5 Ocak 2016)

İsmail Tunalı'nın ardından

ESTETİK, sanat felsefesi üzerine çalışmalarıyla tanınan Prof. İsmail Tunalı da aramızdan ayrıldı.

Türkiye’de estetik kavramını geniş anlamda, dünya literatürünü özümseyerek bize kitaplarıyla tanıttı. Birçoğumuz sanat felsefesini, modern resmi onun kitapları sayesinde öğrendik. Çeşitli üniversitelerde verdiği derslerle öğrenciler yetiştirdi.

Kimdi İsmail Tunalı?
1923 yılında Silistre’de (Romanya) doğan Tunalı, İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi. Viyana Üniversitesi’nde felsefe, psikoloji, sanat tarihi doktorası yaptı. 1989 yılında İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü Başkanlığı’ndan emekli oldu ve aynı üniversitede Avrupa Topluluğu Sosyo–Kültürel Bölümü’nde öğretim üyeliğine atandı.
Yurtdışında birçok üniversitede dersler verdi. Uzun süre Maltepe, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Yeditepe üniversitelerinde de ders vermeyi sürdürdü.
Önemli kitaplarından ‘Estetik’i okursanız, estetik üzerine oluşturulmuş kuramları, önemli adların, saptamaların, estetik çözümleme uygulamalarını bu kitaptan öğrenebilirsiniz. Estetik konusunda yazılmış temel kitapların başında gelir.

Felsefenin Işığında Modern Resimden Avangard Resme adlı kitabı, resmi, sanat tarihini, çeşitli akımların ışığında öğrenmenizi sağlayacaktır.
Önsöz’ün ilk paragrafı şöyle: “Yüzyılı aşan bir süredir ‘modern sanat’ insan için bir sorun olmuş ve bu süre içinde sanat düzeyinde kendini gösteren sanat anlayışları ve akımları da daima ‘modern’ olma kaygı ve amacı ile ortaya çıkmışlardır. Dün olduğu gibi, yaşadığımız günler için de sanat, yine ‘sorun olma’ niteliğini sürdürmektedir.”
Kitabın ana bölüm başlıkları: İmpresyonizm, Soyut Resim, Dadaizm, Postmodernizm, Avangard Resim.

* * *

ESTETİK BEĞENİ – Çağdaş Sanat Felsefesi Üstüne, bugün sanatla ilgilenen herkesin okuması gereken kitaplardan biri. Sanat üzerine bildiklerinizin nasıl bir değişime uğradığını, sanatın bitip bitmediğini, baş döndürücü değişimin özgürlük anlayışının yükselişiyle açıklanabileceğini bu kitapta ayrıntısıyla okuyabiliriz.
Kitap beş bölümden oluşuyor: Estetik Beğeni, Felsefe ve Estetik, Felsefenin Sanata Bakış, Çağdaş Sanat Felsefesi, Sanata Yeni Bakış.
Kavramlar ışığında, sanat felsefesini öğrendikten sonra, bazı bölümlerin bugünün okuru için ilgi çekici olduğunu belirteyim.
‘Endüstri, İnsan ve Sanat’ yazısında kuşkusuz bir cümleyi, hepimiz yaşıyoruz:

“Bunların başında kuşkusuz çağdaş bir sorun olan ‘yabancılaşma’ olayı gelir. Bu sorun nereden kaynaklanmaktadır? Bunun yalın yanıtı insanın mekanist bir dünya karşısında kendini yitik hissetme duygusudur.”

Aşağıdaki bölüm başlıkları bugünün insanı için düşünülmesi gereken birçok öğeyi içeriyor. Sanatın Geleceği, Bir Kültür Kategorisi Olarak Avangard, Savaş ve Sanat, Sanatta Kalıcılık, Sinema Sanatı Üstüne.

‘Yeni Bir Aydınlanmaya Doğru – Kültür ve Sanat Sorunlarına Düşünsel Bakışlar’ kitaplarını kuşatıcı bir anlayışı içeren yazılar. Bir felsefecinin bilimsel/felsefi denemeleri bir sanatseverin, bir aydının yararlanacağı görüşler taşıyor.

* * *

İSMAİL TUNALI’nın kitapları, estetik gibi önemli bir bilimi öğrenmek için salık verilecek kitaplar.

Doğan Hızlan (5 Ocak 2016)

-----------------------------

İsmail Tunalı’nın bütün kitapları Remzi Kitabevi tarafından yayınlanmıştır.